برنامه قصه نقاشی قسمت سی و هفتم با حکایت ورود حضرت معصومه سلام الله علیها به قم

هنگامی که امام رضا(ع) بنا به درخواست مأمون عباسی [هفتمین خلیفه عباسیان] از مدینه منوره به " مرو " در شمال خراسان هجرت کرد و با اکراه و اجبار مأمون، ولایت عهدی وی را پذیرفت ، طی نامه از خواهرش حضرت فاطمه معصومه(س) درخواست نمود که به وی در مرو ملحق گردد.

حضرت معصومه (س) نیز امتثال امر برادر کرد و یک سال پس از هجرت امام رضا (ع) با کاروانی از بستگان و فامیلان عازم خراسان شد.

ولی پیش از رسیدن به خراسان ، در یکی از شهرهای مرکزی ایران به نام ساوه بیمار گردید. از اطرافیان پرسید: از این جا تا قم چقدر فاصله است؟

گفتند: ده فرسخ.

آن حضرت به خدمت کارانش دستور داد که وی را به طرف شهر قم حرکت دهند.

آل سعد، که از شیعیان و محبان اهل بیت(ع) بوده و در قم زندگی می کردند، همین که از ورود خواهر امام رضا(ع) با خبر شدند به استقبال آن حضرت شتافته و از شهر قم بیرون رفتند و چون به وی رسیدند، بسیار شادمانی و اظهار خوشحالی نمودند. موسی بن خزرج بن سعد، که از بزرگان آل سعد و از معاریف شیعه درقم بود، افسار شتر آن حضرت را به دست گرفت و به سوی قم آورد و آن بانوی شریف را در خانه خویش اسکان داد و از او به شایستگی پذیرایی کرد.

اما حضرت فاطمه معصومه(س) بیمار و رنجور بود. بدین جهت، چندان دوام نیاورد و پس از شانزده روز اقامت در خانه موسی بن خزرج، دار فانی را وداع گفت و روح بلندش به اعلی علیین پیوست.(1)

ولی بر اساس روایتی دیگر ، ماموران مأمون عباسی که از هجرت علویان به ایران ناخوشایند بوده و در باطن از این ماجرا رنج می بردند ، به کاروان حضرت معصومه (س) در ساوه هجوم آورده و بسیاری از مردان و مبارزان کاروان ، از جمله هارون بن موسی کاظم (ع) برادر حضرت معصومه (س) را به شهادت رساندند و به حضرت معصومه (س) نیز زهر خورانیده ولی جرأت کشتن مستقیم وی را نداشتند و بدین جهت وی را با خدمتکارانش در اطراف ساوه رها نمودند و آن حضرت دستور داد از ساوه به سمت قم حرکت کنند. همین که به قم رسیدند، اهالی ولایتمدار این شهر به استقبال وی رفته و با عزت و احترام تمام وی را در خانه موسی بن خزرج ( واقع در میدان میر )اسکان دادند. ولیکن حضور آن حضرت چندان طولانی نشد و پس از شانزده روز اقامت در قم ، بر اثر همان زهری که در ساوه به وی خورانیده بودند، روح ملکوتی اش به أعلی علیین پرواز نمود و مردم قم را در غم و اندوه جانکاه فروبرد.(2)

بی تردید اگر امروز شهر مقدس " قم " شهرت جهانی پیدا کرده و به عنوان " ام القرای جهان تشیع " شناخته می گردد و حوزه علمیه قم بزرگترین حوزه علمیه شیعه در طول تاریخ محسوب شده و در مراکز علمی شیعیان و بلکه مسلمانان عالم جنبه محوری پیدا نموده است، همه از برکت قدوم مبارک آثار حضرت فاطمه معصومه (س) بوده است.

-----------------------------

1. نک : حیاة الامام الرضا (ع) ( باقر شریف قریشی ) ج 2 ، ص 351 ؛ مستدرک سفینة البحار ، ج8، ص 261 ؛ بحار الانوار ، ج 60 ، ص 219

2 . حیاة الامام الرضاء (ع) ( سید جعفر مرتضی ) ، ص